جراحی شانه

جراحی شانه

جراحی شانه : شانه انعطاف پذیرترین مفصل در بدن انسان می باشد. شانه ها این اجازه را می دهند تا بازوها را در جهات گوناگون راست، چپ، بالا و پایین بچرخانید این انعطاف پذیری نیز موجب می گردد که شانه افراد به صدمات و بی ثباتی حساس باشد.

 

 

ممکن است عمل شانه یک روش مناسب برای بسیاری از آسیب های شانه باشد ولی با توجه به ماهیت مشکلی که برای شانه ایجاد می شود، معمولاً پیش از عمل شیوه های غیر جراحی به کار می روند. با این وجود، گاهی، تأخیر در عمل شانه میتواند احتمال این که رفع معضل پس از درمان مشکل تر شود را بیشتر کند، تشخیص درست و درمان به موقع آسیبهای شانه در طولانی مدت بسیار مهم است.

جراحی شانه چه زمانی لازم است؟

جراحی موضوعی ست که اکثر بیماران از آن گریزانند و در پی راه حلی جایگزین برای آن هستند در همین راستا قبل از جراحی و در زمان معاینات و آزمایشات اولیه، هم بیمار و هم پزشک سعی بر این دارند تا با روش های جایگزین، ابتدا نسبت به تخفیف درد، کنترل درد و نهایتاً درمان آن اقدام نمایند. در این مراحل پزشک سعی می کند از دستکاری های بی مورد بافت آسیب دیده جلوگیری شده و تا حد امکان از طریق روش های غیر جراحی، درمان درد شانه انجام شود.

 روش هایی زیر قبل از انجام جراحی توسط پزشک تجویز و توصیه می شود:

• مراقبت و پیشگیری
• درمان دارویی
• درمان های فیزیوتراپی

این سه مرحله به تدریج توسط پزشک تجویز می شود تا بیمار در همان ابتدا نیاز به جراحی نداشته باشد. چنانچه این مراحل برای درمان درد بیمار و مشکلات ناشی از آن در ناحیه شانه پاسخگو نبود جراح سراغ آخرین مرحله یعنی جراحی شانه خواهد رفت. عمل کردن شانه در این سالها به دلیل پیشرفت بسیار زیاد علم پزشکی و همچنین ورود ابزار بسیار پیشرفته، دیگر مانند سابق نیست و مزایای بسیار فراوانی دارد:

• سرعت بیشتر در جراحی
• ایجاد برش و بخیه بسیار کمتر در جراحی
• دوران نقاهت راحت و بسیار کوتاه پس از جراحی
• بازگشت سریع به روال عادی زندگی پس از عمل

با توجه به این موارد، دیگر نمی توان جراحی های این سالها را با سالیان گذشته مقایسه و نسبت به آن تردید داشت، در نتیجه هم بیمار و هم جراح برای انجام اینگونه جراحی ها در صورت لزوم تردید نخواهند کرد.

 

 

انواع آسیب های شانه

شانه مجموعه ای پیچیده است که از استخوان، کپسول مفصل، عصب ها، تاندون و عضلات تشکیل می شود. بروز آسیب در هر یک از اجزای آن نیاز به درمان مختص به خود را دارد. در ادامه انواع آسیب شانه را به اختصار بیان کرده ایم:

رسوب کلسیم در تاندون شانه

علت ایجاد رسوب کلسیم در تاندون شانه هنوز به طور قطع مشخص نیست اما ثابت شده است که این عارضه هیچ ارتباطی به مصرف زیاد کلسیم ندارد.
رسوب کلسیم به این شکل است که قسمتی از بافت تاندون تغییر می کند و فضایی برای رسوب ایجاد می شود. پیشرفت این بیماری موجب درد شدیدی می شود که نیاز به درمان خواهد داشت.

دررفتگی مکرر شانه

دررفتگی در شانه زمانی اتفاق می افتد که گردی سر بازو از گوی کتف جدا شود. در چنین حالتی ظاهر شانه متفاوت می شود. و نوعی برآمدگی در قسمت جلو یا پشت شانه آسیب دیده ایجاد می شود. تنها روش درمان دررفتگی مکرر شانه، عمل جراحی شانه است.

آرتروز شانه

آرتروز متاثر از ساییدگی و تخریب سطح غضروف بین ترقوه و بالای تیغه شانه است. به این صورت که در هنگام تخریب غضروف استخوان ها به یکدیگر ساییده می شوند و خارهایی از جنس استخوان ایجاد می شود.
خارهای استخوانی اصطحکاک بین استخوان ها را بیشتر می کند. و همین مسئله باعث می شود که حرکت شانه سخت شود و دیگر روان نباشد.

پارگی تاندون شانه

حرکت ناگهانی و یا استفاده بیش از حد از شانه می تواند دلیل پارگی تاندون آن باشد. نوع درمان این عارضه بسته به میزان پارگی آن دارد.

عفونت شانه

عفونت شانه که در اثر التهاب مفصل به وجود می آید، نیاز به عمل جراحی شانه دارد. این عارضه معمولا همراه با تب است و نیاز به درمان فوری دارد. از علائم دیگر عفونت شانه، متورم شدن شانه، بی اشتهایی و تهوع به همراه درد در مفصل است.

پارگی کپسول مفصل شانه

اطراف شانه غشایی وجود دارد که موجب پایداری مفصل آن می شود. وقتی که ما شانه را در جهات مختلف حرکت می دهیم، غشای اطراف شانه از در رفتگی آن جلوگیری می کند. با این حال ممکن است در هنگام حرکات شدید و ناگهانی شانه کشش های بیش از حد به مفصل شانه وارد شود و موجب پارگی آن شود. پارگی کپسول شانه معمولا در قسمت جلویی و یا بالای مفصل اتفاق می افتد.

وجود استخوان های اضافه در شانه

علت ایجاد استخوان های اضافه در شانه هنوز دقیقا مشخص نیست و برای درمان آن ابتدا پزشک سعی در کاهش درد بیمار دارد و در مرحله بعدی لازم است که اندازه رسوب مشخص شود. اگر اندازه رسوب، بیش از حد باشد یا محل رسوب باعث ایجاد آسیب های تاندونی شود، باید به روش جراحی استخوان اضافه تخلیه شود.

انواع روش های جراحی شانه : در آرتروسکوپی شانه جراح یک دستگاه نازک مداد مانندی را با یک لنز کوچک و سیستم نورپردازی در برشهایی جزئی قرار می دهد تا بتواند درون مفصل را مشاهده نماید. تصاویر درون مفصل به یک مانیتور تلویزیون انتقال می یابد و این امر به پزشک اجازه تشخیص خواهد داد. سایر ابزارهای جراحی نیز می توانند برای انجام تعمیرات بر اساس آنچه که با آرتروسکوپ نیاز است، وارد شوند. اغلب آرتروسکوپی میتواند به صورت سرپایی انجام شود. باید گفت این روش با حداقل عوارض ممکن همراه است.

 

 

جراحی باز

برای برخی از بیماران امکان دارد جراحی باز نیاز باشد که در برخی موارد می تواند نسبت به آرتروسکوپی نتایج مطلوبتری داشته باشد. جراحی باز معمولاً به وسیله برش های کوچک فقط چند اینچی صورت می گیرد. در طول جراحی باز، جراح اغلب استخوان را از زیر آکرومیون (این شیوه آکرومیوپلاستی نام دارد) حذف می نماید. این روش در صورتیکه پارگی پیچیده و یا بزرگ باشد یا بازسازی اضافی مثل انتقال تاندون مشاهده شود، شیوه مناسبی خواهد بود. جراحی باز نخستین روش برای ترمیم روتاتور کاف پاره شده بود ولیکن با گذشت زمان و ظهور تکنولوژی نوین منجر به استفاده از شیوه های کمتر تهاجمی شد.

جراحی بسته

در روش جراحی بسته ، یک دوربین را به داخل مفصل می فرستند. در واقع این راه، روشی است که جراحان برای تشخیص و درمان مشکلات مفصل از آن استفاده می کنند.

در این روش دوربین، تصاویر را بر روی مانیتور نشانه می دهد و جراح برای درمان و حل آسیب مفصل با کمک این دوربین عمل می کند. این روش درمان معمولا در پارگی روتاتور کاف، ناپایداری شانه، بورسیت شانه، آرتروز مفصل سر شانه و یا شانه یخ زده استفاده می شود.

 

جراحی شانه یخ زده

در مورد عمل جراحی شانه منجمد یا یخ زده روش انتخابی جراحی ، روش آرتروسکوپی یا لیزری است.

پاسخ به درمان غیر جراحی ، طولانی و تدریجی هست .در صورت عدم پاسخ به درمان فیزیوتراپی و اختلال عملکرد شدید درمانهای دیگر ازجمله درمان دستکاری شانه زیر بیهوشی ویا درمان جراحی به روش بسته یا آرتروسکوپی ( لیزری ) پیشنهاد می شود.

جراحی شانه چه زمانی پیشنهاد  می شود؟

اگر شما از عارضه‌ ی دردناکی رنج می‌برید که به روش‌های درمانی بدون جراحی پاسخ نمی‌دهد، ممکن است پزشک معالجتان عمل آرتروسکوپی شانه را به شما توصیه کند. روش‌های درمانی بدون جراحی عبارت‌اند از استراحت، فیزیوتراپی و داروهای خوراکی یا تزریقی که می‌توانند التهاب را کاهش دهند.

التهاب یکی از پاسخ‌های طبیعی بدن انسان نسبت به آسیب یا بیماری است. در شانه‌ی آسیب ‌دیده و یا بیمار، التهاب می‌تواند موجب ورم، درد و گرفتگی شود.

آسیب، استفاده ‌ی بیش‌ازحد و فرسایش با گذشت زمان، ازجمله موارد مسئول برای پیدایش مشکلات شانه‌اند.

آرتروسکوپی شانه می‌تواند علائم دردناک بسیاری از عارضه‌ها که باعث آسیب به تاندون‌های روتاتور کاف، لابروم، غضروف‌های مفصلی و دیگر بافت‌های نرم اطراف مفصل می‌شوند را رفع کند.

بهبودی بعد از جراحی شانه : در شیوه آرتروسکوپی بعد از پایان عمل، بیمار مدت ۱ تا ۲ ساعت در یک اتاق ریکاوری می ماند تا اطمینان حاصل شود که هیچ اثر جانبی از بیهوشی وجود ندارد. در این شیوه زمان بهبودی بعد از آرتروسکوپی، کوتاه تر از جراحی باز می باشد، ولی باز هم برای به دست آوردن سلامت کامل به چندین هفته زمان نیاز است. در کل، آرتروسکوپی شانه یک شیوه مؤثر و سریع می باشد که در اکثر موارد شیوه ترجیحی بیشتر پزشکان است.

هزینه جراحی شانه

به هر حال هر بیماری و عملی نیاز به صرف هزینه های مختلفی دارد که با توجه به نوع بیماری و شدت آن می تواند متغیر باشد. در بیماری ها و صدمات مختلف ناحیه شانه هزینه های مختلفی وجود دارد که بستگی به نوع آسیب و بیماری خواهد داشت. اغلب این هزینه ها بیشتر مربوط به وسایلی ست که در طول جراحی انجام می شود که این وسایل نیز با توجه به نوعی جراحی (بسته یا باز) متغیر است.

در حال حاضر بیمه های مختلف از جمله بیمه تکمیلی، اینگونه بیماری ها و جراحی ها را تحت پوشش خود دارند و نیاز به پرداخت هزینه جراحی از طرف بیمار نیست فقط هزینه وسایلی که در طی جراحی از آنها استفاده شده از بیمار دریافت می شود. این هزینه ها نیز بستگی به نوع بیماری و آسیب مورد نظر در شانه دارد که هزینه چندانی نخواهد شد و بیماران نبایستی به دلیل ترس از هزینه ها، از درمان درد خود امتناع کنند. با وجود بیمه های مختلف در این روزها، در مورد جراحی های مختلف شانه جای نگرانی نیست.

 

کدام بیماری ها به کمک جراحی شانه درمان می شوند؟

به دلیل کارکرد و فعالیت بسیار زیاد شانه، آن هم نه در یک جهت بلکه در تمامی جهات و همچنین به دلیل پیچیدگی فراوان عضلات، بافت ها و تاندون های این ناحیه ممکن است بیماری ها و مشکلات فروانی برای شانه ها ایجاد شود. برای تمامی این دردها راه حل هایی وجود دارد که جراحی یکی از آنهاست.

بیماری هایی که در شانه ایجاد و نهایتاً نیاز به جراحی خواهند داشت عبارتند از:

• پارگی تاندون ها و عضلات نگهدارنده مفصل شانه (تاندون های روتاتور کاف)
• بیماری شانه منجمد (شانه یخ زده)
• پارگی اسلاپ شانه
• بیماری دررفتگی مکرر شانه
• …

در این بیماری ها، شانه از تحرک افتاده و دچار نوعی خشکی و انقباض می شود به همین دلیل پس از اینکه سایر روش های درمانی پاسخگو نبود، از جراحی شانه برای درمان آنها استفاده می شود.

عوارض

همواره با هر عمل جراحی، حتی شیوه های آرتروسکوپی، خطراتی همراه است. با این وجود، تکنیک های جراحی نوین به طور قابل توجهی موجب کاهش ایجاد این مشکلات می شوند. از جمله عوارض احتمالی جراحی شانه می توان به موارد ذیل اشاره نمود:

• سوزش یا خستگی دست و بازو
• سفتی، درد و حساسیت
• قرمزی، عفونت های احتمالی و آسیب دیدگی اعصاب و عروق اطراف شانه
• خونریزی غیرطبیعی (در بعضی از موارد تخلیه زخم جراحی با خونریزی طبیعی همراه است.)
• تب یا تورم در روزهای پس از عمل

 

 

بیماری در رفتگی مکرر شانه و جراحی شانه

برخی بیماری ها در مراحل ابتدایی و یا در دفعات اول نیازی به جراحی ندارند اما اگر این روال ادامه پیدا کند می تواند هم سبب آسیب به بافت ها و اعضای اطراف شده و هم نشان دهنده عارضه و آسیبی خاص در آن ناحیه باشد؛ در رفتگی مکرر شانه یکی از همین موارد است.

در این بیماری، پزشک در اولین بار معمولاً مشکل را به راحتی و بدون جراحی حل خواهد کرد اما با تکرار این مشکل، نیاز به جراحی وجود خواهد داشت تا هم نسبت به ترمیم عضلات، بافت و تاندون های شانه اقدام شده و هم درمان های بعدی مانند فیزیوتراپی منظم، به درستی انجام شود تا در رفتگی شانه مجدداً ایجاد نشود.

 

چگونگی پیشگیری از درد شانه

برای اینکه هیچوقت نیاز به جراحی شانه پیدا نکنید می توانید اقدامات مراقبتی مناسب و بسیار آسانی را انجام دهید؛ همیشه پیشگیری بهتر از درمان و جراحی ست. در مورد عضوی پُرکار مانند شانه نمی توان استراحت مطلق داد اما می توان کمی از فشارهای بی دلیل آن کاست:

• از برداشتن اجسام خیلی سنگین خودداری کنید
• برای نشستن بر روی زمین، بر روی دست خود به یک سمت تکیه نکنید
• چنانچه شغل شما جزو مشاغل سنگین است از فشار بیش از حد به شانه ها خودداری کنید
• هیچوقت اجسام سنگین را بر روی شانه های خود حمل نکنید
• از ورزش های بسیار سخت و سنگین دوری کنید
• چنانچه دچار درد و عارضه ای در ناحیه شانه شُدید حتماً فوراً به پزشک مراجعه نمایید.

موارد بالا نشان می دهد که به راحتی و با کمی دقت می توان از دردها و مشکلات بیماری های شانه و جراحی آن در امان بود.

 

مراقبت های مهم پس از جراحی شانه

پس از هر نوع جراحی، مراقبت هایی ویژه لازم است تا بیمار بتواند دوران نقاهت را به درستی و با توجه به نوع بیماری سپری کند. هر چه شدت بیماری و جراحی انجام شده بیشتر باشد نیاز به مراقبت های بیشتر و استراحت کاملتری ست تا عضو جراحی شده بتواند به درستی، بافت های خود را بهبود داده و به روال عادی بازگرداند.

در عمل شانه با توجه به نوع بیماری شانه و جراحی انجام شده، بیمار بایستی مدت زمان متفاوتی را سپری کند تا سلامتی کامل خود را به دست آورد.

در بیماری شانه منجمد پس از اینکه شانه جراحی شد لازم است بیمار به تدریج و با توجه به توصیه پزشک حتماً از دوره های متناوب و مکرر فیزیوتراپی استفاده کند. این مدت زمان می تواند چیزی در حدود ۲ تا ۶ ماه پس از جراحی باشد. دردها و عوارض پس از جراحی البته تا حدوداً ۲ ماه بعد کاملاً رفع خواهند شد اما فیزیوتراپی می بایستی ادامه داشته باشد تا سلامتی شانه تثبیت گردد.

در بیماری پارگی تاندون های روتاتور کاف پس از جراحی نیاز است بیمار به هیچ عنوان دست عمل شده را حتی به مدت ۳ ماه به شکل کامل به سمت بالا حرکت ندهد. با رعایت کامل و دقیق این مراقبت ها، ممکن است باز هم حتی تا حدوداً ۶ ماه بعد دردهایی در شانه احساس شوند که طبیعی ست.

حرکت ندادن دست ها به سمت بالا در این مورد به این دلیل توصیه می شود که تاندون ها به دلیل پارگی و جراحی، نیاز به مدت زمانی استاندارد برای ترمیمِ کامل خود دارند و چنانچه در روزها و هفته های پس از جراحی شانه، مراقبت ها به صورت کامل انجام نشود ممکن است حتی بیماری مجدداً عود کرده و نیاز به جراحی دوباره باشد.

 

 

مراقبت از زخم جراحی پس از جراحی شانه

از آنجایی که می توان دردها و صدمات موجود در شانه را به روش های مختلفی اعم از روش های غیرجراحی و همچنین روش های جراحی درمان نمود بایستی در هر دو مورد نسبت به مراقبت های پس از جراحی، حساس بود تا هم بیماری مجدداً ایجاد نشود و هم زخم جراحی دچار مشکلاتی مانند عفونت و مسائل دیگر نشود.

چنانچه شانه خود را توسط روش های مختلفی از جمله جراحی باز و یا آرتروسکوپی جراحی نموده اید لازم است به موارد مهم زیر حتماً توجه کنید تا دچار گرفتاری های بعدی نشوید:

• در آرتروسکوپی چند سوراخ در طرفین شانه ایجاد می شود که پس از اتمام جراحی آنرا پانسمان می کنند. لازم است پس از ۷۲ ساعت نسبت به تعویض استحمام و تعویض پانسمان با دقت اقدام نمایید. چنانچه مقداری درد پس از چند روز حس نمودید می توانید تعویض پانسمان و استحمام رابه کمک فرد دیگری انجام دهید.
• در جراحی شانه به روش باز (جراحی باز شانه) هم مقدار شکاف در ناحیه شانه بیشتر است و هم تعداد بخیه ها، در نتیجه مراقبت از زخم نیز اهمیت بیشتری دارد. در این مورد لازم است حتماً تا ۵ روز پس از جراحی صبر کرده سپس پانسمان را برداشته و دوش بگیرید.

 

 

اصلی ترین مزایای جراحی شانه توسط آرتروسکوپی

جراحان همیشه در پی راه حلی برای کمتر شدن خطر جراحی برای بیماران و همچنین به حداقل رساندن درد و عوارض بعدی جراحی هستند تا بتوان با کمترین خطر، بیماری را درمان کرد، آرتروسکوپی به عنوان یکی از بهترین شیوه ها در این زمینه برای جراحی بسته در جهان شناخته می شود.

در عمل شانه با استفاده از این شیوه، نیازی به برش های عمیق نیست. در واقع می توان تمامی مزایای این شیوه جراحی را این موارد دانست:

• هیچ نیازی به برش های فراوان و عمقی در شانه نیست بلکه با ایجاد چند سوراخ کوچک در طرفین شانه می توان این جراحی را انجام داد
• چون شکاف های عمیق وجود ندارد در نتیجه، خبری از بخیه های فراوان و همچنین پانسمان های بزرگ نیست.
• طول درمان بیماری بسیار کوتاه تر است
• احتمال عفونت نیز بسیار کاهش پیدا می کند
• بیمار به سرعت به روال عادی زندگی بازگشته و می تواند با کمی مراقبت، سلامتی خود را به سرعت بازیابد.

با در کنار هم قرار دادن این موارد، به هیچ عنوان نمی توان از آرتروسکوپی به عنوان شیوه ای بسیار مفید در درمان و جراحی شانه به راحتی گذشت کرد.

روش های موثر جلوگیری از عود مجدد بیماری پس از جراحی شانه

مطمئناً هیچ فردی تمایل ندارد بعد از تحمل هفته ها درد بیماری و نهایتاً جراحی و مشکلات مربوط به آن باز هم پس از عمل دچار همان بیماری شود. عود کردن بیماری ها دردسر بسیار بزرگی ست که هم بیمار را خسته می کند و هم طول دوره درمان و شیوه های مختلف درمانی را به چالش می کشد.

در چنین شرایطی و برای اینکه دچار دردسرهای بعدی در ارتباط با عود مجدد بیماری خود نشوید توصیه می کنیم پس از عمل شانه حتماً موارد مهم زیر را به دقت رعایت نمایید:

 

 

• در ابتدا، حتماً داروهای تجویز شده توسط پزشک را به درستی و دقیقاً به موقع مصرف نمایید
• پس از تمامی جراحی های شانه، جراح توصیه به فیزیوتراپی های منظم و با فواصل مشخص خواهد داشت، حتماً پیگیر باشید و کوتاهی نکنید
• علاوه بر فیزیوتراپی، ورزش های خاصی توسط خود جراح توصیه می شود که باید تمامی آنها را درست و سرِ حوصله انجام دهید
• حتماً به همان مدتی که جراح توصیه به استفاده از آویز گردنی کرده توجه کنید و زودتر آنرا کنار نگذارید
• سعی کنید شب ها برای استراحت، به آن سمتی که جراحی شده نخوابید تا فرآیند ترمیم به درستی و به شکلی کامل انجام شود
• پس از رعایت تمامی این موارد، به محض بروز علائم سلامتی در شانه سریعاً شروع به استفاده از آن نکنید و استفاده از دست و شانه را به آرامی و به مرور آغاز کنید.

با رعایت اینگونه موارد ساده می توان هم نسبت به بهبود فوری عوارض جراحی شانه امیدوار بود و هم از دردسرهای عود مجدد بیماری شانه در امان ماند.

 کلام آخر

بااینکه روند بهبود پس از عمل آرتروسکوپی معمولاً سریع‌تر از عمل جراحی باز است، ممکن است هفته‌ها طول بکشد تا شانه‌ی شما کاملاً بهبود یابد. بنابراین برای بدست اوردن بهبودی کامل و سریع تر حتما توصیه های پزشک خود را جدی بگیرید.

در پایان چند مورد از مواردی که می تواند به بهبودی پس از عمل کمک کند را یادآور می شویم.

گذاشتن یخ می‌تواند به کاهش درد و ورم کمک کند. این روش برای بهبود سندروم شانه یخ زده نیز موثر است.

کشیده شدن شانه می‌تواند باعث ناراحتی شود. برخی از افراد برای چند روز اول پس از جراحی، خوابیدن در صندلی‌های خمیده را ترجیح می‌دهند.

با گذشت چند روز از انجام عمل جراحی، باید بتوانید پانسمان شانه را با چسب زخم‌های ساده تعویض کنید.

 با خشک شدن جای بریدگی‌ها، می‌توانید دوش بگیرید ولی از غوطه ‌ور کردن و مالش دادن جای زخم‌ها خودداری کنید.

برای دست یافتن به بهبودی کامل به یک مانع حرکتی نیازمندید. حتما با پزشک خود در این رابطه صحبت کنید و از او بخواهید یک مانع حرکتی برای شما تجویز کند.