جراحی ترمیمی دست و شانه یکی از شاخه‌های تخصصی جراحی است که برای اصلاح آسیب‌های ناشی از تصادفات، سوختگی‌ها، ناهنجاری‌های مادرزادی و بیماری‌های تخریبی به کار می‌رود. این جراحی‌ها با هدف بازگرداندن عملکرد حرکتی، بهبود ظاهر و کاهش درد انجام می‌شوند و نقش مهمی در افزایش کیفیت زندگی بیماران دارند.
در ناحیه دست، جراحی ترمیمی برای درمان شکستگی‌های پیچیده، آسیب‌های تاندونی و عصبی، قطع انگشتان و سوختگی‌های شدید انجام می‌شود. در مواردی که عصب‌های محیطی مانند عصب مدیان، اولنار یا رادیال آسیب ببینند، از پیوند یا انتقال عصب برای بازیابی عملکرد استفاده می‌شود. همچنین، در بیمارانی که به دلیل قطع انگشت یا آسیب شدید بافتی دچار نقص حرکتی شده‌اند، پیوند بافت، استخوان یا حتی پیوند انگشت از پا به دست از روش‌های جراحی ترمیمی پیشرفته محسوب می‌شود.
در ناحیه شانه، این نوع جراحی برای اصلاح مشکلاتی مانند پارگی تاندون روتاتور کاف، دررفتگی‌های مکرر مفصل شانه و آسیب‌های ناشی از تصادفات یا جراحات ورزشی انجام می‌شود. در موارد شدید، ممکن است پیوند تاندون یا انتقال عضله برای بازگرداندن عملکرد مناسب به شانه و بازو ضروری باشد.
یکی از مهم‌ترین روش‌های جراحی ترمیمی در هر دو ناحیه، آزادسازی بافت‌های فشرده‌شده برای بهبود حرکت و کاهش درد است. در بیماران مبتلا به سندرم تونل کارپال یا تونل کوبیتال، این جراحی می‌تواند فشار روی عصب را کاهش داده و عملکرد دست را بهبود بخشد. در برخی موارد، از روش‌های کم‌تهاجمی مانند آرتروسکوپی برای کاهش آسیب‌های جراحی و تسریع بهبودی استفاده می‌شود.
پس از جراحی ترمیمی، توانبخشی و فیزیوتراپی بخش حیاتی از روند درمان است. بیماران باید تمرینات خاصی را برای بازگرداندن قدرت، دامنه حرکتی و حس لامسه انجام دهند. پیشرفت در تکنیک‌های جراحی و فناوری‌های نوین، امکان بازیابی عملکرد طبیعی دست و شانه را در بسیاری از بیماران فراهم کرده است.
